Shumë përpara Papa Gregorit XIII (1501-1585) dhe kalendarit të tij Gregorian, turqit morën parasysh ditët, stinët dhe vitet me një kalendar diellor. Kjo është ajo që del nga një studim i botuar në “Time and Mind”, i cili analizoi gdhendjet e kompleksit Göbekli Tepe, një vend arkeologjik në Turqinë jugore që ishte i banuar 12,000 vjet më parë. Ajo që tërhoqi vëmendjen e studiuesve ishin simbolet e gdhendura në një kolonë – 365 “V” që përfaqësonin ditët individuale të vitit, pra 12 muaj hënorë plus 11 ditë shtesë.
Gdhendësit i kishin dhënë gjithashtu një theks të veçantë solsticit të verës, i përfaqësuar nga një bishë si zog me një “V” të varur nga qafa e saj. Interesi për krijimin e një kalendari diellor do të ishte shkaktuar nga ndikimi i një komete me planetin tonë (i quajtur ndikimi kozmik i Dryas-it së fundit ), i cili rreth vitit 10850 para Krishtit solli një mini-epokë akulli që zgjati 1300 vjet, duke shkaktuar zhdukjen e disa llojeve të kafshëve.
Një nga kolonat e zonës arkeologjike përfaqëson shiu meteorësh të Tauridëve, i cili mendohet se ka qenë origjina e fragmenteve të kometës që ranë në planetin tonë për 27 ditë. “Banorët e Göbekli Tepe ishin vëzhgues të mëdhenj të qiellit”-thotë Martin Sweatman, koordinator i hulumtimit, i cili shpjegon se si ndikimi i kometës do të kishte favorizuar lindjen e një feje të re dhe zhvillimin e qytetërimit dhe bujqësisë.
Duke marrë parasysh ditët dhe stinët, gdhendjet gjithashtu gjurmuan ciklet hënore dhe diellore, diçka që nuk do të bëhej deri në disa mijëvjeçarë më vonë. “Nëse interpretimi ynë është i saktë, ajo që zbuluam nënkupton se njohuritë astronomike gjatë tranzicionit midis Paleolitit dhe Neolitit ishin shumë më të avancuara nga sa mendonim. Për më tepër, duket se një formë primitive e proto-shkrimit astronomik, është krijuar për të paralajmëruar brezat e ardhshëm për rreziqet kozmike me të cilat po përballeshin”-lexohet në konkluzionet e studimit.
