Shqipëria është renditur si një nga vendet me rënien më të madhe të normave të lindshmërisë në rang global, sipas projeksioneve të reja nga Kombet e Bashkuara për vitin 2024. Në raportin “Rishikimi i Perspektivës së Popullsisë Botërore 2024,” OKB-ja parashikon një rënie prej rreth 15% të nivelit të fertilitetit për grua deri në vitin 2054. Aktualisht, niveli i lindshmërisë në Shqipëri është më pak se 1.2 fëmijë për grua, shumë nën shkallën e zëvendësimit prej 2.1 fëmijë për grua që është e nevojshme për të ruajtur stabilitetin e popullsisë.
Rënia e normave të lindshmërisë dhe plakja e popullsisë janë faktorët kryesorë që do të çojnë në një ulje të vazhdueshme të popullsisë në Shqipëri në të gjithë skenarët e parashikuar. Në shumë vende, fëmijët dhe të moshuarit konsumojnë më shumë sesa prodhojnë, duke krijuar një sfidë për sistemet ekonomike dhe sociale.
OKB-ja thekson se në shumicën e vendeve që kanë arritur kulmin e popullsisë, mundësitë për rritje të shpejtë ekonomike të lidhura me një popullsi rinore janë të kufizuara. Megjithatë, edhe në këto kushte, është e mundur të stimulohet rritja ekonomike përmes strategjive të ndryshme. Ndër këto strategji janë përfshirja e grupeve të përjashtuar nga tregu i punës, si gratë, të moshuarit dhe personat me aftësi të kufizuara, si dhe rritja e produktivitetit përmes investimeve në kapitalin njerëzor dhe përdorimit të teknologjisë, përfshirë robotikën dhe inteligjencën artificiale.
Në afat të shkurtër, migrimi mund të ndihmojë në zbutjen e mungesës së fuqisë punëtore që lidhet me plakjen e popullsisë, por nuk mund të kompensojë plotësisht rënien e popullsisë në afat të gjatë. Në fakt, emigrimi i njerëzve në moshën riprodhuese mund të kontribuojë në uljen e mëtejshme të popullsisë në vendet me nivele të ulëta të lindshmërisë, siç është Shqipëria.
Sipas raportit të OKB-së, Shqipëria, së bashku me Bosnjë-Hercegovinën, Lituaninë, Porto Rikon dhe Moldavinë, do të përballet me një rënie të popullsisë prej 14% në 30 vitet e ardhshme, duke qenë ndër vendet me rënien më të madhe globale të popullsisë. Këto të dhëna pasqyrojnë një trend të vazhdueshëm dhe të thellë në rënie demografike, që është një sfidë e madhe për të ardhmen e këtyre vendeve.
