Ky vëllim dygjuhësh me ese personale, i kompozuar në anglisht dhe shqip, është vepra e dytë e botuar e autores shqiptaro-amerikane Kleitia Vaso. Libri merr frymëzim nga tre kultura që kanë ndikuar thellësisht në jetën e autores: Tirana e epokës komuniste, Shqipëria, që simbolizon fëmijërinë; Athina, Gjeorgjia, SHBA, sfondi i viteve të formimit të adoleshencës dhe studimeve universitare; dhe Sopot, Poloni, një qytet bregdetar artistik ku autorja ka përfunduar studimet e doktoraturës në Letërsi Krahasuese.
Secila “shtëpi” e caktuar funksionon si një prizëm unik, duke hedhur dritë mbi lidhjet me origjinën e dikujt dhe duke ofruar një perspektivë të nuancuar mbi emigrimin dhe konceptin gjithnjë në ndryshim, por të kudondodhur të “të pastrehëve” që ka ardhur për të përcaktuar shoqërinë bashkëkohore. Esetë shpalosen si një udhëtim rrethor, duke pasqyruar odisenë e Odiseut, por duke u thelluar më thellë në zbulimin e brendshëm të vetvetes; Këtu, odiseja i shërben qëllimit për të kuptuar të kuptuarit e fillimit me arritjen e një fundi.
Nisur në tetor 2016, me zhvendosjen e autores në Sopot, vëllimi i eseve fillon me “Deri në det”, një pjesë që eksploron risinë dhe çuditshmërinë e Balltikut duke e krahasuar atë me përvojat e mëparshme në Adriatik dhe Jon. Eseja përmbyllëse, “Shpëtuar nga Pachelbel”, reflekton mbi marrëdhënien komplekse të autores me qytetin e saj të lindjes, Tiranën – një qytet që ngjall dashuri dhe zhgënjim.
Libri i reziston kategorizimit si një eksplorim i thjeshtë i emigrimit pasi trajton tema universale. Referencat ndaj artit, filmave, muzikës, lajmeve dhe elementeve kulturore e përmirësojnë narrativën, duke kontribuar në një kuptim të thellë të botës dhe rolit të një individi brenda saj. Edhe pse personale, esetë kërkojnë rezonancë përtej përvojave individuale. Përgjatë koleksionit, referenca për artistë të ndryshëm si Rainer Maria Rilke, Luca Guadagnino, Anton Chekhov dhe Beyoncé shërbejnë si fenerë, duke ndriçuar kontekstin më të gjerë socio-kulturor të epokave në të cilat u krijuan këto vepra. Në fund të fundit, esetë ofrojnë një lente dalluese për një analizë dhe kuptim gjithëpërfshirës të jetës dhe çështjeve ekzistenciale që janë sa bashkëkohore aq edhe të përjetshme.
