Bandat shqiptare të drogës po përdorin kampet e emigrantëve në Francën veriore si një terren rekrutimi, duke ofruar të paguajnë kalimin e atyre që janë përgatitur për të punuar në industrinë e drogës në Mbretërinë e Bashkuar pas mbërritjes. Kjo bëhet e ditur për BBC-në, që i kushton një reportazh fenomenit. Shqiptarët përbëjnë rreth një të tretën e pothuajse 40 mijë njerëzve që kanë mbërritur me varka të vogla deri më tani këtë vit, referuar shifrave të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar. Zyrtarët e lartë të policisë dhe emigracionit në të dy anët e Kanalit janë të shqetësuar nga rritja e rolit të ndërmjetësve shqiptarë në lehtësimin e kalimeve. BBC intervistoi shqiptarë që udhëtuan drejt bregdetit francez për të kaluar Kanalin drejt Britanisë së Madhe me varka të vogla.
Ata na treguan për shërbimet e ndryshme të ofrimit të kontrabandës me njerëz, ku shqiptarët vepronin kryesisht si ndërmjetës për rrjetet e tjera të drejtuara shpesh nga kurdët e Irakut, të cilët kontrollojnë operacionet e varkave të vogla. Udhëtuam edhe në Shqipëri dhe pamë si zonat pranë Tiranës kanë mbetur thuajse bosh, me shumë të rinj shqiptarë të joshur drejt Francës.
Duke u prezantuar si emigrantë, ne kontaktuam dy trafikantë shqiptarë që reklamonin “biznesin” në rrjetet sociale. Të dy u përgjigjën brenda gjysmë ore. Na u dha mundësia të paguanim në Francë përpara nisjes ose përmes një garantuesi, pas mbërritjes në Angli. Dhe na u dhanë këshilla për të kërkuar azil.
“Unë do t’ju ndihmoj të kaloni nga Calais në MB. Shkoni me autobus për në Belgjikë dhe nga atje janë dy ose tre orë [në Calais], me tren ose taksi. Kur të vijë koha për të shkuar do të vijnë dhe do t’ju marrin [nga hoteli]. Nuk do të keni asnjë problem”.
Një tjetër tha se do të mbante kontakte me ne gjatë gjithë rrugës:
“Unë do t’ju ndihmoj të gjeni rrugën tuaj, por është shumë e lehtë të mbërrini atje”.
Ne pyetëm se çfarë të presim nga policia kur të mbërrijmë në MB?
“Do t’ju arrestojnë me siguri. Duhet të kërkoni azil. Vetëm ata që nuk kërkuan azil u kthyen. Të tjerët nuk patën asnjë problem. Duhet të shpikni një arsye pse jeni këtu. Njerëzit zakonisht thonë se kanë borxhe, probleme në përgjithësi”.
Të dy e bënë udhëtimin të tingëllonte shumë i lehtë. Dëshmitarët okularë thonë se shqiptarët kishin qëndruar në një pjesë të kampit kryesor të emigrantëve, në Dunkirk këtë verë. Dhe hotelet e vogla përreth stacionit, si Hotel Bretagne dhe Le Lion d’Or janë krijuar si vende për emigrantët shqiptarë. Dyert e tyre të mbyllura përgjithmonë, pa personel në horizont, një numër telefoni 24-orësh i fiksuar në xham. Këto janë disa nga vendet ku ndërmjetësit shqiptarë presin për klientët, duke vepruar si një lidhje kritike me kalimet e vogla të varkave të dominuara nga rrjetet kurdo-irakiane.
“Në Francë ka njerëz që të presin”, – më tha një shqiptar, pasi në Britaninë e Madhe shkoi me një varkë të vogël këtë verë. “Të gjithë në botë e dinë se ku të drejtohen, pë të shkuar në Angli”.
Nga rruga jashtë stacionit të Dunkirk-it, ne dallojmë Kevin në dritaren e dhomës së tij të katit të dytë në Le Lion d’Or, teksa konsumon një cigare. Një prurje e re nga Shqipëria, 20 vjeç, plot energji nervore për udhëtimin në vazhdim. Pas vetëm disa ditësh këtu, ai tashmë ka gjetur dikë që t’i organizojë kalimin dhe pret thirrjen për t’u larguar.
“Moti nuk është i mirë”, – thotë Kevi. “Duhet të presim ndoshta edhe dy ditë të tjera”.
Për shtetasit shqiptarë si Kevi, vajtja në Francën veriore është e lehtë, ata kanë të drejtë të hyjnë në BE si turistë, deri në tre muaj pa vizë. Shumica mbërrijnë me autobus ose makinë, të nxitur nga reklamat në rrjetet sociale që premtojnë ndihmë nga ndërmjetësit në terren në Bruksel, Paris, Calais ose Dunkirk.
“Të afrohen ndërmjetësit dhe ti shkon me ofertën më të lirë”, më tha Eraldo Harlicaj, një gazetar shqiptar. Eraldo u shtir si emigrant, për llogari të kanalit televiziv shqiptar ABC. Ai tha se shumica e ndërmjetësve shqiptarë qëndruan larg kampit kryesor të emigrantëve në Dunkirk, ku kontrollin e kanë rrjetet kurde e të tjera.
“Kur ishim brenda kampit, kuptuam se shqiptarët nuk kishin asnjë pushtet të vërtetë. Gjithçka drejtohej nga kurdët”, – tha Eraldo. “I gjithë organizimi në kamp dhe transportimi i njerëzve drejt Anglisë u bë nga kurdët”.
Një zyrtar i lartë francez, i fokusuar në këtë fushë, konfirmoi se shqiptarët po luajnë rolin e ndërmjetësve, duke lidhur emigrantët shqiptarë me bandat kurdo-irakiane të trafikut.
Rrjetet kurdo-irakiane drejtojnë 80% të operacioneve me varka të vogla, por autoritetet franceze janë të shqetësuara për mundësinë që shtetasit shqiptarë të krijojnë operacionet e tyre të pavarura, me rrezikun e konfliktit të dhunshëm midis grupeve. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar thotë se 12 mijë shqiptarë kanë mbërritur me varka të vogla këtë vit, pothuajse të gjithë të rinj që udhëtojnë vetëm.
Në Shqipëri, disa zona rreth kryeqytetit Tiranë po “thahen” nga njerëzit. Laknasi shtrihet në rrugën e fluturimit nga Shqipëria në Francë. Avionët e pasagjerëve zmadhojnë zonën e qetë e të zbrazët mbi xhaminë e tij të vogël, të përshtatur nga blloqe gjysmë të ndërtuar e shtëpi të mbyllura, mbi kafenenë e saj të shkretuar.
Pronarët e dyqaneve mblidhen në rrugën e qetë për t’u ankuar se bizneset e tyre janë të paqëndrueshëm. Lopët “mërmërisin” mbi bar, në rrugën kryesore.
“Janë gjithçka që më kanë mbetur,” thotë i zoti i tyre. “Fëmijët më kanë shkuar në Angli”.
Dhe largimet nuk kanë të ndalur. Banorët thonë se 70% e popullsisë së Laknasit, ka ikur në MB. Tani, ka shumë vende si Laknasi në Shqipëri.
Mundësia ekonomike mbetet nxitësja kryesore. Korrupsioni është një problem sistematik dhe Eurostat tregon nga viti 2018, të ardhurat mesatare të familjeve në Shqipëri janë (1,997 €; 1,744 £), ndërsa në MB, 10 herë më të larta (21,464 €).
Djali i Majlindës u nis për në Britaninë e Madhe një muaj më parë, me 3-4 shokë të lagjes. Majlinda nuk është emri i saj i vërtetë, ajo kërkoi që të mos japim identitetin e saj. Na tha se djali arriti në Dunkirk, por më pas e gjeti veten të bllokuar, pa para’ për të paguar për një kalim.
“E kishte shumë të vështirë të hipte në varkë. Unë u detyrova të përfshija kushëririn tim të dytë, i cili vepronte si garant në Angli. Ai ka vizë britanike dhe ka qenë atje për 20 vjet”.
Kushëriri i dërgoi trafikantëve foto të djalit të saj, për ta identifikuar. Kur kalimi u realizua, kushëririt i çuan një foto të dytë të djalit, për të treguar se arriti në tokën britanike. Edhe për ata pa para’ për të paguar paraprakisht, ka mënyra për të kaluar.
Një shqiptar, i cili në Britaninë e Madhe shkoi me një varkë të vogël disa muaj më parë, na tha se elementë të bandave shqiptare të drogës vepronin brenda kampit të Dunkirk-ut. Ai ra dakord për një intervistë në Londër, me kushtin që të mos e identifikonim në asnjë mënyrë. Ndërkaq, përshkroi se rekrutuesit iu afruan “katër ose pesë herë”.
“Ata ofruan shumë gjëra, që do të paguanin për udhëtimin, se do të kishte një punë për mua [në MB] por, nuk isha i interesuar”.
Po ashtu, përmendi se shumica e të rinjve që takoi në kampin e Dunkirk-ut planifikonin të punonin në rrjetet shqiptare të kanabisit e kokainës në MB. Asnjë agjenci qeveritare apo zyrtar i emigracionit nuk e ka konfirmuar këtë. Por, një shqiptar i cili për një dekadë punoi ilegalisht në Mbretërinë e Bashkuar, na tha se gjysma e stafit me emigrantë në kantierin e tij u josh nga bandat e drogës që ofronin paga më të larta.
Një burrë, i cili zgjodhi të mbetej anonim, i tha BBC-së se kishte rekrutues për bandat, brenda kampeve të emigrantëve në Dunkirk.
Andrea Wilson, zëvendësdrejtoreshë në Agjencinë Kombëtare të Krimit, thotë se “tregu i drogës në MB është një atraksion i rëndësishëm për njerëzit që do të vijnë”.
Kemi parë raste të trafikimit, kur njerëzit janë me borxhe. Ata kanë ardhur për të shlyer koston e udhëtimit në MB, janë viktima të trafikimit dhe ne e trajtojmë shumë seriozisht skllavërinë moderne. Nuk ka shumë strukturë të organizuar për rrjetet e trafikantëve të qenieve njerëzore.
Ndërsa te droga apo trafiku i armëve të zjarrit ka një strukturë hierarkike, te emigracioni i organizuar, shohim shoqëri të ngushta, rrjete ku individët vihen në kontakt përmes mediave sociale, çka e bën shumë sfidues.
Shqipëria ra dakord të ripranojë me shpejtësi shtetasit të cilëve u refuzohet e drejta për të qëndruar në MB dhe ka dërguar staf për të ndihmuar policinë kufitare britanike. Por, kryeministri Edi Rama, më tha se rrjetet që operojnë në Francën veriore janë të natyrës ndërkombëtare e se kishte një kufi për atë që qeveria e tij mund të bëjë për t’i trajtuar.
Gjeografikisht dhe politikisht, Kanali nuk është nën përgjegjësinë e qeverisë shqiptare. Vendet e origjinës nuk duhet të thirren në momentin kur problemi është në gazeta. Eshtë shumë e lehtë të jesh kryeministër britanik, të dalësh në TV e të tregosh muskujt dhe Shqipërinë e shqiptarët.
Rrjetet shqiptare të trafikut të njerëzve kanë ekzistuar në Francë shumë kohë përpara se të fillonin kalimet me varka të vogla. Për dekada, ndërmjetësit shqiptarë në Francë e Belgjikë i fshehën bashkatdhetarët e tyre brenda kamionëve të nisur për në MB. Investimi masiv i Mbretërisë së Bashkuar dhe Francës në forcimin e sigurisë në portet e trageteve e bëri rrugë më të vështirë e më të shtrenjtë.
Udhëtimet me varka kushtojnë më pak se gjysma e çmimit të kalimit me kamion. Rrjetet sociale janë plot me dëshmi nga ata që e kalojnë. Çdo vajtje frymëzon një tjetër për të filluar.
Majlinda mori lajme për të birin në Britaninë e Madhe. Ai nuk është në paraburgim e jeton në një hotel.
U largua për një jetë më të mirë. Por, ka sakrifica. Tani, jemi në borxh për të kthyer paratë e marra hua.
Edhe djali i vogël i Majlindës, 14 vjeç, po planifikon udhëtimin. Historia e vëllait me rrezikun dhe borxhin është shndërruar në mundësi joshëse. Çdo kalim i suksesshëm është një fije e padukshme që tërheq mendjen e shqiptarëve në atdhe.
