Oksigjeni për të marrë frymë në Mars mund të prodhohet në mënyrë të besueshme si ditën ashtu edhe natën dhe në çdo stinë të vitit. Këtë ka treguar eksperimenti Moxie në bordin e Roverit të NASA-s Perseverance. Që nga zbarkimi në Planetin e Kuq në shkurt 2021, Moxie ka qenë në gjendje të nxjerrë oksigjen nga atmosfera marsiane në të gjitha kushtet, duke arritur qëllimin për të prodhuar 6 gramë në orë, aq sa mundet një pemë e vogël në Tokë.
Rezultati i eksperimentit u publikua në “Science Advances” nga një ekip i udhëhequr nga Instituti i Teknologjisë në Massachusetts (MIT). Moxie ka madhësinë e një baterie makine dhe në vitin 2021 u përdor 7 herë për disa orë secila, në mënyrë që të mos ndërhynte në operacionet e Perseverance. Megjithatë, në të ardhmen, një version më i madh mund të dërgohet në Mars për të prodhuar vazhdimisht oksigjen, siç do të bënin disa qindra pemë.
Sipas studiuesve, një sistem i tillë mund të gjenerojë oksigjen të mjaftueshëm për të mbështetur astronautët që mbërrijnë në planet dhe për të fuqizuar një raketë për kthimin e tyre në Tokë. “Ky është demonstrimi i parë i përdorimit aktual të burimeve në sipërfaqen e një trupi tjetër planetar dhe transformimi i tyre kimik në diçka që mund të jetë e dobishme për një mision njerëzor. Në këtë kuptim është diçka historike”,- thotë zëvendësshefi i Moxie, Jeffrey A.Hoffman.
Për të prodhuar oksigjen për frymëmarrjen, Moxie thith ajrin e Marsit dhe e pastron atë nga ndotësit përmes një filtri. Pasi të jetë nën presion, ajri dërgohet në instrumentin Soxe (Elektrolizer i oksidit të ngurtë), i cili zbërthen dioksidin e karbonit në jonet e oksigjenit dhe monoksidin e karbonit.
Jonet e oksigjenit më pas izolohen dhe rikombinohen për të formuar oksigjen molekular të frymëmarrjes, prej të cilit Moxie mat sasinë dhe pastërtinë e tij përpara se ta lëshojë në mënyrë të sigurt në ajër, së bashku me monoksidin e karbonit dhe gazrat e tjerë atmosferikë. Rikujtojmë se përpjekja e re për të nisur raketën e NASA-s drejt Hënës është planifikuar ditën e nesërme, fluturimi testues pa pilot i misionit të shumëpritur Artemis, i cili u shty pardje për arsye moti dhe teknike. Kjo u bë e ditur nga një drejtues i agjencisë hapësinore amerikane gjatë një konference.
