Sipas statistikave, tre nga dhjetë europianë e fillojnë ditën në mënyrë të papërshtatshme, shpesh duke konsumuar vetëm një kafe apo një lëng të shpejtë frutash. Megjithatë, studimet e fundit kanë treguar se ajo që hamë në mëngjes luan një rol të rëndësishëm në ushqyerjen e trurit dhe parandalimin e mbipeshës.
Nëse konsumoni rregullisht mëngjes, keni zgjedhur mënyrën më të mirë për të mbrojtur shëndetin tuaj. Përkundrazi, mosngrënia e mëngjesit është një gabim që bën mbi 10% e europianëve, dhe kjo ka pasoja negative për shëndetin dhe performancën ditore. Më shumë se kaq, nga ata që hanë mëngjes, vetëm 30% janë të mirëinformuar rreth asaj që konsumojnë. Që mëngjesi është një nga vaktet më të rëndësishme të ditës është konfirmuar nga dhjetëra studime, përfshirë një të fundit nga një universitet anglez. Sipas këtij studimi, një mëngjes i mirë jo vetëm që na siguron energjinë e nevojshme për aktivitetet e mëngjesit, por gjithashtu ndihmon që në vaktet e mëvonshme të marrim më pak kalori.
Një tjetër studim i publikuar në “American Journal of Lifestyle Medicine” tregon se njerëzit që konsumojnë të paktën 350 kalori në mëngjes, tregojnë rezultate më të mira në testet konjitive dhe logjike. Ndërsa, një artikull në “Public Health Nutrition” shfaq një lidhje midis ngrënies së rregullt të mëngjesit dhe një predispozicioni më të ulët për mbipeshë. Përkundrazi, adoleshentët që zakonisht e kalojnë mëngjesin janë më të rrezikuar të zhvillojnë mbipeshë në moshë të rritur.
Hulumtimet gjithashtu tregojnë se zakoni për të ngrënë mëngjes formohet që në fëmijëri, kur nënat ushqejnë foshnjat me gji. Kjo tendencë për mosngrënien e mëngjesit nuk është vetëm problem i të rriturve, por edhe i fëmijëve dhe adoleshentëve, ku nga 10 deri në 30% e tyre në Europë dhe SHBA nuk hanë mëngjes në mënyrë të rregullt. Kjo prirje ka filluar që nga viti 1965 dhe ka arritur kulmin pas vitit 2000. Arsyet? Sipas një sondazhi, fëmijët dhe adoleshentët shpesh përmendin mungesën e kohës, përgjumjen dhe mosrëndësinë që i kushtojnë mëngjesit si arsyet kryesore. Për më tepër, vajzat nga 11 deri në 18 vjeç shpesh e kalojnë mëngjesin për të ruajtur linjat trupore.
Çfarë duhet të hamë në mëngjes?
Dietologët sugjerojnë që nuk ka një menyrë të vetme dhe precize për një mëngjes të shëndetshëm. Është e rëndësishme që vaktet të jenë të balancuara dhe të përfshijnë tri komponentë kryesorë: karbohidrate, fruta dhe produkte të qumështit. Karbohidratet, të cilat mund të merren nga drithërat, biskotat apo buka e thekur, ndihmojnë në rregullimin e metabolizmit dhe niveleve të insulinës, duke bërë që trupi të ketë nevojë për më pak kalori gjatë ditës.
Frutat, të pasura me fibra, ndihmojnë në uljen e niveleve të kolesterolit kur konsumohen rregullisht në mëngjes. Ndërkohë, qumështi apo kosi janë të domosdoshëm sepse përmbajnë kalcium që absorbohet lehtë nga organizmi, duke kontribuar në shëndetin e kockave. Edhe për ata që janë intolerantë ndaj laktozës, ekzistojnë alternativa të tilla si qumështi pa laktozë apo qumështi i sojës.
Shembuj të mirë të mëngjesit
Disa shembuj të mirë për një mëngjes të balancuar përfshijnë: qumësht me corn flakes dhe fruta, qumësht me biskota të thata dhe lëng frutash, ose qumësht me bukë të thekur dhe marmelatë. Sipas dietologëve, është mirë të shmanget mëngjesi i zakonshëm me briosh dhe kapuçino në bar, si dhe mëngjeset e përbëra vetëm nga kafe ose çaj, të cilat nuk ofrojnë një ushqim të plotë. Mëngjeset tradicionale angleze gjithashtu nuk janë të rekomanduara pasi janë të pasura me proteina dhe të varfra në fibra dhe karbohidrate, dhe nuk përshtaten mirë me dietën mesdhetare.
Edhe pse një dozë e vogël çokollate në mëngjes nuk është e dëmshme, dietologët këshillojnë që vakti i parë i ditës të përmbushë 30% të nevojave ditore për kalori. Kjo mund të ndihmojë gjithashtu që në drekë të konsumohen vetëm vakte të lehta, si perimet.
Roli i prindërve
Prindërit luajnë një rol thelbësor në edukimin e fëmijëve për ngrënien e mëngjesit. Fëmijët që ndjekin shembullin e prindërve kanë më shumë gjasa të krijojnë zakone të shëndetshme ushqimore. Një mëngjes i bollshëm dhe i larmishëm duhet të përfshijë qumësht, biskota, mjaltë, marmelatë dhe fruta. Për një fëmijë, një mëngjes optimal duhet të përmbajë të paktën gjysmë litri qumësht, tre-katër biskota dhe disa fruta. Kjo sasi mund të rritet nëse fëmija ka aktivitete fizike ose studime të lodhshme gjatë ditës.
Në përfundim, studimet shkencore të dy dekadave të fundit kanë treguar se mëngjesi është vakti më i rëndësishëm i ditës. Konsumimi i një mëngjesi të thjeshtë, por të balancuar, siguron vitaminat dhe energjinë e nevojshme për përqendrim dhe kontroll të peshës. Fëmijët që hanë mëngjes rregullisht kanë rezultate më të mira akademike, janë më të përqendruar dhe më krijues. E njëjta gjë vlen edhe për të rriturit. Ata që nuk hanë rregullisht mëngjes kanë më shumë gjasa të zhvillojnë mbipeshë, ndërsa shumë të rritur që e shmangin mëngjesin me shpresën për të humbur peshë shpeshherë përballen me rezultate të kundërta.
