Sot Hungaria merr zyrtarisht presidencën e radhës të Bashkimit Europian. Kryeministri nacionalist i krahut të djathtë, Viktor Orban është kreu i parë i kryesimit që ka sulmuar dhe poshtëruar publikisht institucionet e vetë Unionit.
Në fjalimet dhe intervistat e tij, vazhdimisht ka pohuar se BE-ja kërcënon sovranitetin hungarez, po shkatërron klasën e mesme të saj dhe po sulmon sektorin bujqësor të vendit. Kjo është arsyeja pse siç tha, ai duhej të shkonte në Bruksel dhe “të shkundte strukturat e pushtetit atje”.
Gjatë vitit të kaluar, Hungaria ka përdorur veton për të bllokuar vendimet e shteteve të tjera anëtare në nivel BE-je. Por, pavarësisht nga skepticizmi themelor që vendi i tij ka shfaqur ndaj BE-së, ministri hungarez për Çështjet Europiane, Janos Boka ka deklaruar se Budapesti do të jetë një “ndërmjetës i ndershëm” kur të marrë përsipër presidencën e radhës të Këshillit për gjashtë muajt e ardhshëm.
Nga 1 korriku deri më 31 dhjetor, Hungaria do të udhëheqë mbledhjet e Këshillit, pritet të përcaktojë axhendën e si dhomë e dytë legjislative do të kryesojë negociatat me Parlamentin Europian.
Shpesh Hungaria është në kundërshtim me Brukselin
Asnjëherë në historinë e BE-së, një presidencë e Këshillit nuk ka pasur aq shumë konflikte interesash sa Hungaria. Kundër saj, procedurat sipas Nenit 7 të traktateve të BE-së, aktualisht janë në vazhdim për shkak të kërcënimit themelor që qeveria Orban paraqet për shtetin e së drejtës në vend.
Komisioni Europian, për shembull, ka nisur procedura të shumta për mospërputhje të traktateve për shkelje të normave ligjore. Gjykata Europiane e Drejtësisë, vendosi gjoba të rënda kundër Budapestit për moszbatimin e saktë të ligjeve të BE-së lidhur me azilin dhe emigracionin.
Orban e quajti vendimin “të egër” dhe tha se do të refuzonte ta pranonte. I pandehuri, tani do të ndryshojë vendet dhe do të marrë kryesinë e Këshillit për gjashtë muajt e ardhshëm, me detyrimin për të qenë një ndërmjetës i paanshëm. Por, shumë vëzhgues në Bruksel dyshojnë se kjo mund të ndodhë ndonjëherë.
Fondet për Hungarinë janë ngrirë për shkak të shqetësimeve për korrupsion
Një çështje veçanërisht prekëse është tërheqja e luftës mes Orbanit dhe presidentes së Komisionit Europian, Ursula von der Leyen lidhur me ndihmën financiare për Hungarinë. Por, Budapesti kundërshton BE-në dhe normat e saj aktuale të sundimit të ligjit, megjithatë ka kërkuar pagesa nga fondi i rimëkëmbjes së COVID-19 të Bllokut dhe Fondi i Kohezionit.
Në përgjithësi, BE-ja ka ngrirë 30 miliardë euro (32.1 miliardë dollarë) fonde për Hungarinë për shkak të një kërcënimi shumë real të korrupsionit në Budapest, si dhe faktit që Brukseli thotë se gjykatat në Hungari nuk janë më të pavarura.
Edhe pse një pjesë e këtyre parave u lëvrua kohët e fundit për të blerë mbështetjen e Orbanit për ndihmë të mëtejshme politike dhe ushtarake për Ukrainën e shkatërruar nga lufta, kjo ende është hera e parë që një vend që kryeson presidencën e radhës është përballur ndonjëherë me ndëshkime sipas “mekanizmave të sundimit të ligjit”.
Ndihma ushtarake e vonuar për Ukrainën
Ministri i Çështjeve Europiane të Hungarisë, Boka, nuk i ka dhënë Ukrainës absolutisht asnjë arsye për të shpresuar për përparim në negociatat e pranimit që Kievi dhe Brukseli filluan më 25 qershor. Asnjë nga 35 negociatat e planifikuara nuk do të fillojë gjatë kthesës së Hungarisë në sediljen e shoferit dhe Budapesti tashmë po bllokon financat ndihmë për Kievin sa herë që të jetë e mundur.
Aktualisht, Hungaria po refuzon të lëshojë rreth 6,5 miliardë euro në fondet e BE-së për ndihmë ushtarake dhe qeveria Orban nuk ka thënë nëse do të përdorë të drejtën e vetos gjatë gjashtë muajve të saj në krye. Kjo, gjithashtu, do të ishte e para për një “ndërmjetës të ndershëm” të ngarkuar me gjetjen e kompromisit politik.
Orban, i cili ka mbajtur lidhje të mira ekonomike me Rusinë pavarësisht sanksioneve të BE-së, e parashtroi veten si i vetmi person që lufton për paqen në prag të zgjedhjeve parlamentare të BE-së në fillim të qershorit.
Ne nuk do të lejojmë që të tërhiqemi zvarrë në asnjë luftë, nuk do të lejojmë që emigrantët e paligjshëm të detyrohen mbi ne dhe nuk do të mendojmë as të lejojmë që fëmijët tanë të indoktrinohen.
Prisni përparim në Ballkanin Perëndimor
Shtetet e Ballkanit Perëndimor që shpresojnë të anëtarësohen në BE, nga ana tjetër, mund të shpresojnë se do t’i jepet një shtytje e re negociatave të tyre të pranimit.
Presidenca i ka vendosur vetes synimin që të sigurojë që një pjesë e këtij entuziazmi të përhapet në Ballkanin Perëndimor, në mënyrë që ata të mund të vijnë të gjithë një hap më afër anëtarësimit. Mund të supozohet se do të hapet një kapitull i ri negociatash me Serbinë, për shembull.
Hungaria dhe Serbia ndajnë rezerva për politikën e BE-së për Ukrainën dhe priren të jenë më të hapura ndaj kërkesave të Rusisë. Në sytë e Komisionit Europian, Serbia është distancuar nga pranimi në vend që të afrohet për shkak të harkut të saj gjithnjë e më autoritar.
Budapesti gjithashtu shpreson të përfundojë sa më shumë raunde negociatash me Malin e Zi përpara vitit 2025. Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria gjithashtu do të shohin përparim nëse gjërat shkojnë sipas planit.
Të dy vendet mund të shikojnë takime të mëtejshme zyrtare qeveritare për të çuar përpara bisedimet e pranimit. Takime të tilla nuk pritet të zhvillohen me Ukrainën gjatë gjashtë muajve të ardhshëm.
Mos e mbivlerësoni ndikimin e Hungarisë
Por, siç shkroi Thu Nguyen nga qendra e mendimit ”Jacques Delors Center”, në një analizë të botuar në revistën “International Politics”, nuk duhet të mbivlerësohet fuqia që presidenca e Këshillit të BE-së ka mbi biznesin e BE-së.
Nguyen theksoi se programi politik i presidencës është diçka që është planifikuar afatgjatë. Më së shumti, Hungaria do të jetë në gjendje të vendosë disa thekse. Tradicionalisht, shumë pak ndodh edhe në aspektin e legjislacionit në prag të zgjedhjeve parlamentare europiane.
Presidenca e këshillit do të vijë në një kohë kur institucionet e BE-së do të jenë të zëna me shpërndarjen e posteve dhe mbi të gjitha, me emërimin e Komisionit të ri Europian. Si rezultat, pak punë legjislative do të kryhet gjatë kësaj periudhe, për të cilën një presidencë e Këshillit është veçanërisht e rëndësishme, shkroi eksperti i BE-së në mars.
Roli i moderatorit në negociatat legjislative trepalëshe ndërmjet Komisionit Europian, Këshillit Europian dhe Parlamentit Europian do të jetë pothuajse inekzistent.
