Kimikatet toksike që fshihen në enët e gatimit, make-up dhe tualet mund t’i bëjnë gratë jopjellore, sugjeroi një studim tjetër sot. Shkencëtarët kanë paralajmëruar prej vitesh për rreziqet e substancave perfluoroalkil, ose PFAS. Të tilla ‘kimikate përgjithmonë’ të mbiquajtur kështu sepse mund të qëndrojnë në mjedis për mijëra vjet kanë qenë të lidhura me gjithçka, nga kanceri tek infertiliteti.
Por provat e fundit nga studiuesit amerikanë dhe nga Singapori sugjerojnë se ndikimi i PFAS në fertilitet mund të jetë edhe më i madh se sa dyshohet. Ata zbuluan se gratë me disa lloje të PFAS në gjakun e tyre që po përpiqeshin të mbeteshin shtatzënë kishin një shans deri në 40 për qind më të ulët për të mbetur shtatzënë dhe për të lindur një fëmijë të gjallë.
Shkencëtarët thanë se rezultatet duhet të shërbejnë si një paralajmërim për gratë që duan të kenë një fëmijë që të shmangin kimikatet që i shtohen gjithçkaje, nga enët e gatimit, veshjet dhe grimi për vetitë e tyre rezistente ndaj njollave dhe ujit.
Duke publikuar gjetjet në revistën Science of The Total Environment, autori kryesor Dr Nathan Cohen, një ekspert në mjekësinë mjedisore dhe shëndetin publik nga organizata shëndetësore Mount Sinai në Nju Jork, tha se duhet të shërbejë si një thirrje zgjimi. Ai tha:
“Rezultatet e studimit tonë duhet të shërbejnë si një paralajmërim për gratë kudo në lidhje me efektet e dëmshme të mundshme të PFAS kur ato planifikojnë të mbeten shtatzënë. Ne mund të minimizojmë ekspozimin ndaj PFAS duke shmangur ushqimet që lidhen me nivele më të larta të këtyre kimikateve dhe duke blerë produkte pa PFAS.
Autori tjetër Dr Damaskini Valvi tha se studimi i tyre ishte një nga të parët që sugjeroi se kimikatet mund të dëmtojnë fertilitetin edhe të grave të shëndetshme. Doktoresha tha:
PFAS mund të prishë hormonet tona riprodhuese dhe është lidhur me fillimin e vonuar të pubertetit dhe rritjen e rrezikut për endometriozën dhe sindromën e vezores policistike në disa studime të mëparshme. Ajo që shton studimi ynë është se PFAS gjithashtu mund të ulë fertilitetin tek gratë që janë përgjithësisht të shëndetshme dhe që përpiqen natyrshëm të mbeten shtatzënë.
Ajo shtoi se ishte gjithashtu e rëndësishme që autoritetet sollën politika që ndalonin përdorimin e PFAS nga produktet e përditshme. PFAS janë një klasë kimikatesh që njihen më mirë si substanca polifluoroalkile. Ato gjenden në një sërë artikujsh të përditshëm, nga enë gatimi jo ngjitëse, veshje, ambalazhe ushqimore, qilima, bojëra dhe produkte tualeti.
Kimikatet, të krijuara për t’i bërë sipërfaqet rezistente ndaj njollave dhe ujit, nuk shpërbëhen natyrshëm në mjedis, prandaj edhe pseudonimi i tyre i kimikateve të përjetshme. Në studimin e tyre, studiuesit amerikanë dhe nga Singapori analizuan mostrat e gjakut të marra nga 1032 gra. Të gjithë ata po përpiqeshin për një fëmijë dhe kishin një moshë mesatare 30 vjeç, me mostrat e marra midis 2015 dhe 2017.
Studiuesit analizuan mostrat për 15 lloje specifike të PFAS dhe më pas ndoqën secilën grua për të paktën një vit për të parë nëse ajo mbeti shtatzënë me sukses. Studiuesit, nga organizata shëndetësore Mount Sinai në Nju Jork, zbuluan se ekspozimi më i lartë i PFAS ishte i lidhur me zvogëlimin e gjasave për të pasur një fëmijë. Kjo ishte e vërtetë për të dy llojet individuale të PFAS dhe kur efektet e tyre u kombinuan.
