Bota Botë e Çuditshme Lifestyle

Mund të tingëllojë e neveritshme, por NASA arrin të shndërrojë urinën dhe djersën në ujë të pijshëm për austonautët!

Agjencia amerikane hapësinore NASA ka arritur një moment historik teknologjik, që një ditë mund të luajë një rol të rëndësishëm në misionet në Hënë dhe më gjerë. NASA ka zbuluar se sistemi ECLSS i kontrollit mjedisor dhe i mbështetjes së jetës në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës, ka arritur 98 % të riciklimit të ujit që astronautët sjellin në ISS.

Sipas NASA-s, sistemi ECLSS është një kombinim harduerësh që përfshin një sistem të rikuperimit të ujit, i cili arrin të mbledhë ujërat e zeza dhe t’i dërgojë ato në Asamblenë e Përpunimit të Ujit (WPA), e cila prodhon ujë të pijshëm. Nga ana e tij, një nënsistem tjetër, Asambleja e Përpunuesit të Urinës (UPA), rikuperon ujin nga urina me distilim me vakum. Distilim i përmendur prodhon ujë dhe një tretësirë të kripur të urinës që ende përmban pak ujë të rikuperueshëm. Vlerësimet e bëra nga agjencia hapësinore, zbuluan se ky proces arriti qëllimin e rikuperimit të ujit të 98% të urinës. Jill Williamson, administratore e NASA-s për nënsistemet e ujit ECLSS, u shpreh:

Sa më pak ujë dhe oksigjen të kemi për të dërguar, aq më shumë komponentë shkencorë mund të vendosen në anijen kozmike. Një sistem rigjenerues i besueshëm dhe i fuqishëm do të thotë që ekuipazhi nuk duhet të shqetësohet për këtë dhe mund të fokusohet në qëllimin e vërtetë të misionit.

NASA shpjegon se i gjithë uji i mbledhur trajtohet nga WPA. Fillimisht përdor një seri filtrash të specializuar, më pas një reaktor katalitik që zbërthen çdo gjurmë të mbetur të ndotësve. Së dyti, sensorët verifikojnë pastërtinë e ujit dhe uji i papranueshëm ripërpunohet. Së fundi, sistemi shton gjithashtu jod të pranueshëm në ujë për të parandaluar rritjen e mikrobeve dhe e ruan atë, gati për përdorim nga ekuipazhi.

Çdo anëtar astronaut ka nevojë për rreth 4 litra ujë në ditë për konsum, përgatitjen e ushqimit dhe higjienën, si larja e dhëmbëve. Studiuesit vërejnë se ideja e pirjes së urinës së ricikluar mund t’i bëjë disa njerëz të shqetësuar. Por ata theksojnë se “rezultati përfundimtar është shumë më i lartë se çfarë prodhojnë sistemet e ujit komunal në terren”. Williamson vijon:

Përpunimi është thelbësisht i ngjashëm me disa sisteme të shpërndarjes tokësore të ujit, vetëm se bëhet në mikrogravitet. Ekuipazhi nuk po pi urinë; ai është ujë i pijshëm që është rikuperuar, filtruar dhe pastruar në mënyrë të tillë që të jetë më i pastër se ai që pimë ne këtu në Tokë. Ne kemi shumë procese në vend dhe shumë testime në terren për të siguruar besimin se po prodhojmë ujë të pastër dhe të pijshëm.