Shikimi është më i rëndësishmi nga pesë shqisat tona sipas ekspertëve të shëndetit, por ka disa gjëra që mund t’i bëni pa e ditur dhe që me kalimin e kohës mund t’ju dëmtojnë shikimin. Ne perceptojmë deri në 80 për qind të të gjitha përshtypjeve përmes vizionit tonë, kështu që është e rëndësishme të kujdesemi për sytë.
Ne jemi koshientë se shpenzimi i një kohe mjaft të gjatë duke parë ekranet e pajisjeve elektronike është i keq për ne, por sipas të dhënave të Nielsen, që nga fundi i vitit 2023, njerëzit në SHBA shpenzojnë mesatarisht 59 orë e 56 minuta në mediat online përmes ekraneve çdo javë. Dhe më shumë se 32 orë të kësaj kohe shpenzohen duke parë TV.
Dy ekspertë të kujdesit shëndetësor kanë zbuluar se cilat janë disa nga veprimet e përditshme që ne bëjmë që mund të na dëmtojnë sytë.
Kaloni shumë kohë para ekranit të pajisjeve
Veprimi më i dukshëm dhe i përditshëm që po dëmton sytë tanë është të kalojmë shumë kohë duke parë ekranet. Është e vështirë të shmanget, me laptopët e punës, telefonat dhe ekranet e televizorit në përdorim pothuajse të vazhdueshëm. Koha e tepërt para ekranit mund të shkaktojë tendosje të syve, me simptoma që përfshijnë ‘sytë e thatë, dhimbje koke dhe shikim të turbullt’, shprehet Dr Jørn Slot Jørgensen, nga Klinika Laser e Syve në Londër. Është më mirë të kufizoni kohën para ekranit aty ku është e mundur dhe të bëni pushime të rregullta edhe për sytë.
Puna në vende të ndriçuara keq
Ju mund t’i dëmtoni sytë duke punuar ose lexuar në një vend të ndriçuar keq – ose shumë të ndritshme ose shumë të errët. Kjo është për shkak se sytë tuaj duhet të punojnë edhe më shumë për të parë. Qendra Kanadeze për Shëndetin dhe Sigurinë në Punë thotë se ndriçimi i dobët mund të jetë një rrezik për shëndetin, duke paralajmëruar:
Shumë ose shumë pak dritë i tendos sytë dhe mund të shkaktojë dëmtime në sy, djegie dhe dhimbje koke.
Duke harruar syzet e diellit
Në mënyrë të ngjashme, mosmbajtja e syzeve të diellit – ose lloji i gabuar – në ditët e ndritshme me diell mund t’i ekspozojë sytë tanë ndaj rrezatimit të dëmshëm të rrezeve UV. Evelyn Mensah, një okuliste konsulente dhe kirurge e syrit në Central Middlesex Hospital, thekson se “jo të gjitha syzet e diellit filtrojnë dritën UV”.
FDA këshillon të zgjidhni syze dielli me vlerësim UV400 ose ‘100% mbrojtje UV’ në etiketë. Këto syze dielli bllokojnë më shumë se 99% të rrezatimit UVA dhe UVB dhe ofrojnë mbrojtjen më të madhe kundër rrezeve UV. Mensah shtoi:
Asnjëherë mos shikoni drejtpërdrejt diellin, sepse kjo mund të shkaktojë një djegie diellore në makulë që mund të rezultojë në humbje të përhershme të shikimit. Ekspozimi UV mund të rrisë gjithashtu zhvillimin e rritjeve në sipërfaqen e syve të quajtur pterygia.
Nuk mban syzet optike të duhurat
Mensah gjithashtu thekson rëndësinë e mbajtjes së syzeve optike me recetë nga mjeku me numrat dhe çdo gjë specifike për syrin tuaj që ju janë dhënë. Ajo tha:
Ekziston një keqkuptim i përhapur se mbajtja e syzeve të përshkruara përkeqëson shikimin tuaj. Ky nocion është i pasaktë, arsyeja kryesore për mbajtjen e syzeve me rekomandim është thjesht sepse ju i kërkoni ato.
Duke i kaluar ato mund të vërehen dhimbje koke të shtuara dhe tendosje të syve.
