Aktualitet Bota

Efektet dramatike të ngrohjes globale/ Mijëra pinguinë perandorë ngordhin nga shpërbërja e akullit!

Zogjtë e pinguinëve perandorë në Antarktidë po ngordhin në mënyrë katastrofike si pasojë e ngrohjes globale. Sipas BBC, 10,000 zogj të rinj vlerësohet të kenë ngodhur nga ndryshimet klimatike. Akulli i detit poshtë zogjve u shkri dhe u copëtua përpara se të krijonin pendët e papërshkueshme nga uji të nevojshme për të notuar në oqean. Ekziston një mundësi e madhe  që zogjtë janë mbytur ose kanë ngrirë.

Ngjarja, në fund të vitit 2022, ndodhi në perëndim të kontinentit në një zonë përballë detit Bellingshausen, e regjistruar edhe nga satelitët. Dr Peter Fretwell, nga Anketa Britanike e Antarktidës (BAS), tha se zhdukja ishte pararendëse e gjërave që do të vijnë. Më shumë se 90% e kolonive të pinguinëve perandorë parashikohet të jenë të zhdukura deri në fund të shekullit, pasi akulli sezonal i detit i kontinentit thahet në një botë që sa vjen e ngrohet.

“Perandorët varen nga akulli i detit për ciklin e tyre të shumimit; është platforma e qëndrueshme që ata përdorin për të rritur të vegjlit e tyre. Por nëse ai akull nuk është aq i gjerë sa duhet ose prishet më shpejt, këta zogj janë në telashe”, tha ai.

“Ka shpresë: ne mund të zvogëlojmë emetimet tona të karbonit që po shkaktojnë ngrohjen. Por nëse nuk e bëjmë, do t’i çojmë këta zogj ikonë e të bukur në prag të zhdukjes.”

Shkencëtarët gjurmuan pesë koloni në sektorin e Detit Bellingshausen, në ishullin Rothschild, Verdi Inlet, Smyley Island, Gadishullin Bryan dhe Pfrogner Point. Duke përdorur satelitët Sentinel-2 të BE-së, ata mundën të vëzhgonin aktivitetin e pinguinëve nga jashtëqitja, ose guano, që ata lanë në akullin e bardhë. Kjo njollë kafe është e dukshme edhe nga hapësira.

Zogjtë e rritur hidhen në akullin e detit rreth marsit, ndërsa dimri i Hemisferës Jugore afrohet. Ata bashkohen, vendosin vezë, pjellin ato vezë dhe më pas ushqejnë foshnjat e tyre gjatë muajve në vijim derisa të vijë koha që të rinjtë të bëjnë rrugën e tyre në botë.

Kjo zakonisht ndodh rreth periudhës dhjetor/janar, kur zogjtë e rinj nisen në oqean. Por ekipi hulumtues shikoi se si akulli i detit copëtohej në nëntor, përpara se mijëra zogj të kishin kohë të hidhnin pendët e lëmuara të nevojshme për notim. Katër nga kolonitë dështuan në mbarështimi, ndërsa vetëm vendi më verior, në ishullin Rothschild pati njëfarë suksesi.

Midis viteve 2018 dhe 2022, afërsisht një e treta e më shumë se 60 kolonive të njohura të pinguinëve perandorë u ndikuan në një farë mënyre nga zvogëlimi i shtrirjes së akullit të detit,  pavarësisht nëse ky është formimi i akullit më vonë gjatë sezonit ose shpërbërja më herët. Në skajin tjetër të planetit, në Arktik, akulli i detit ka qenë në një rënie të vazhdueshme prej dekadash.

“Studimet në Arktik kanë sugjeruar se nëse mund ta ndryshonim ngrohjen e klimës disi, akulli i detit në veriun polar do të rikuperohej. Nëse kjo mund të zbatohet edhe në Antarktik, ne nuk e dimë. Por ka çdo arsye për të menduar se nëse u bë mjaft ftohtë, akulli i detit do të reformohej.”

Aktualisht, perandorët klasifikohen si kategoria pranë “të kërcënuar” nga Unioni Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN), organizata që mban listat e kafshëve më të rrezikuara të Tokës.

Është bërë një propozim për t’i futur pinguinët perandorë në kategorinë më urgjente “Të pambrojtur” për shkak të rrezikut që paraqet ngrohja e klimës për mënyrën e tyre të jetesës.