Bota Botë e Çuditshme

Dita në Tokë mund të zgjasë deri në 25 orë, Hëna po largohet!

Ditët në Tokë po zgjasin ngadalë, ndërsa hëna gradualisht largohet nga planeti ynë, ka treguar një studim i ri. Shkencëtarët zbuluan se ndërsa hëna lëviz më larg, ndikimi i saj gravitacional në ndryshim në Tokë po ngadalëson rrotullimin e planetit dhe po i bën ditët gjithnjë e më të gjata.

Ata parashikuan se ditët në planetin tonë mund të zgjasin përfundimisht 25 orë, por vunë në dukje se për këtë do të duheshin rreth 200 milionë vjet. “Ndërsa hëna largohet, Toka është si një patinator që rrotullohet, i cili ngadalësohet ndërsa ‘shtrin krahët”-shpjegoi gjeoshkencëtari Stephen Meyers, një profesor në Universitetin e Uisconsin-Madison

Hëna ndodhet rreth 238,000 milje larg planetit tonë, duke dashur rreth 27.3 ditë për të përfunduar një orbitë të vetme rreth Tokës. Por kërkimet e mëparshme zbuluan se hëna po largohet më tej me rreth 1.5 inç në vit, që do të thotë se do të duhet më shumë kohë për të lëvizur rreth planetit tonë.

Në një moment, hëna do të arrijë një distancë të qëndrueshme dhe do të jetë e dukshme vetëm nga njëra anë e planetit tonë. Për studimin e tij, Meyers dhe kolegu i tij rindërtuan historinë e thellë të marrëdhënies së Tokës me Hënën. Ata zbuluan se 1.4 miliardë vjet më parë, një ditë në Tokë zgjati vetëm rreth 18 orë.

Për të marrë atë llogaritje, studiuesit shpikën një metodë statistikore që lidh teorinë astronomike me vëzhgimin gjeologjik për të parë pas në të kaluarën gjeologjike të Tokës. Kjo i lejoi ata të rindërtonin një histori të thellë të sistemit diellor. Ditët e Tokës ishin më të shkurtra miliarda vjet më parë, kryesisht për shkak se Hëna ishte më afër planetit tonë.

Kjo bëri që rrotullimi i planetit tonë të rrotullohej më shpejt se sot. Por gjatë historisë së Tokës, hëna është larguar më tej në një proces të njohur si ‘recesioni hënor’. Ndërsa hëna gradualisht rrëshqet, ajo po bën që rrotullimi i Tokës të ngadalësohet. Arsyeja përse ndodh kjo ka të bëjë me ndikimin e hënës në baticat e oqeanit. Ndërsa Toka rrotullohet, graviteti i hënës që rrotullohet rreth planetit tërheq oqeanet për të krijuar baticat e larta dhe të ulëta.

Tërheqja gravitacionale e hënës bën që uji i oqeanit të ‘fryhet’ drejt saj në cilëndo anë të Tokës që është më afër hënës. Në të njëjtën kohë, inercia përpiqet të mbajë ujin në vend. Por graviteti i hënës është më i fortë, prandaj uji fryhet drejt hënës. Ndërkohë, në anën e kundërt të Tokës, tërheqja gravitacionale e hënës është më e dobët thjesht sepse është më larg.