Shqipëria ka arritur përparime në legjislacionin e saj kundër dhunës në familje dhe ndaj grave, sipas raportit të fundit të publikuar nga GREVIO (Grupi i Ekspertëve për Masat kundër Dhunës ndaj Grave dhe Dhunës në Familje). Megjithatë, raporti thekson se ende ekzistojnë çështje që kërkojnë zgjidhje urgjente.
Shqipëria ratifikoi Konventën e Stambollit në vitin 2013, dhe që nga raporti i parë në vitin 2017, vendi ka ndërmarrë disa “ndryshime ligjore gjithëpërfshirëse”, përfshirë miratimin e “Ligjit për Masat kundër dhunës në marrëdhëniet familjare” dhe amendamente në Kodin Penal. GREVIO vlerëson gjithashtu një mekanizëm të ri koordinimi që operon në të gjitha bashkitë shqiptare, duke e quajtur këtë projekt një hap të rëndësishëm për mbrojtjen e viktimave.
Megjithatë, raporti thekson se besimet tradicionale dhe stereotipet gjinore vazhdojnë të përbëjnë një sfidë serioze, duke ndikuar negativisht në raportimin e rasteve të dhunës seksuale dhe përdhunimeve. Aktet e dhunës ndaj grave shpesh hidhen poshtë në sistemin gjyqësor, duke e bërë numrin e rasteve të paditur që çojnë në dënim jashtëzakonisht të ulët.
GREVIO kërkon masa urgjente për të adresuar praktikat që lejojnë zgjidhjen me marrëveshje për raste të tilla dhe thekson nevojën për qendra të menaxhimit të krizës për dhunën seksuale. Raporti gjithashtu kritikon faktin se vetëm viktimat që raportojnë krimin mund të përfitojnë shërbime mbështetëse dhe se implementimi i urdhrave të mbrojtjes është i paqëndrueshëm.
Në vitin 2022, 1,371 gra raportuan dhunë në familje, me Tiranën si qarkun me numrin më të lartë të rasteve. Statistikat tregojnë se nga 42 vrasje të regjistruara, 26,2% lidhen me marrëdhëniet familjare. Që prej hyrjes në fuqi të ligjit për parandalimin e dhunës në familje në vitin 2006, mbi 33 mijë gra kanë marrë urdhër mbrojtjeje, ndërsa 611 persona janë arrestuar për dhunë në familje.
GREVIO apelon për reforma të thella në sistemin e kujdesit shëndetësor për të siguruar shërbime të përmirësuara për gratë dhe vajzat, veçanërisht ato që përballen me probleme të shëndetit mendor. Rritja e ndërgjegjësimit dhe ofrimi i mbështetjeve adekuate janë thelbësore për të luftuar dhunën ndaj grave dhe për të ndihmuar viktimat në rikuperimin e tyre.
