Lufta në Sudan po kalon nën radarin e mediave ndërkombëtare, pavarësisht se mund të jetë më vdekjeprurëse se konfliktet në Gaza dhe Ukrainë, paralajmëron revista britanike The Economist në një raport të detajuar nga rajoni. Kryeqyteti i Sudanit, Khartoum, është shkatërruar, dhe deri tani janë raportuar rreth 150,000 të vdekur. Trupat janë grumbulluar në varreza të dukshme nga hapësira, dhe më shumë se 10 milion njerëz janë zhvendosur. Situata është kaq alarmante saqë uria që kërcënon të mbijetuarit mund të jetë më e rëndë se ajo që përjetoi Etiopia në vitet 1980.
Sudani po përballet me krizën më të rëndë humanitare në botë dhe, në të njëjtën kohë, është kthyer në një bombë gjeopolitike me sahat. Vendet e Lindjes së Mesme dhe Rusia po mbështesin palët ndërluftuese, ndërsa Perëndimi, i preokupuar me konflikte të tjera, ka shfaqur pak interes për luftën që po ndodhi pranë Mesdheut.
Dhuna në Sudan ka potencialin të destabilizojë vendet fqinje dhe të shkaktojë një fluks të ri refugjatësh në Evropë. Sudani ka rreth 800 kilometra vijë bregdetare në Detin e Kuq, dhe shembja e tij kërcënon Kanalin e Suezit, një arterie kyçe e tregtisë globale.
Në luftë janë dy palë kryesore: ushtria e rregullt sudaneze, Forcat e Armatosura Sudaneze (SAF), dhe një grup paraushtarak i quajtur Forca e Mbështetjes së Shpejtë (RSF). Asnjëra palë nuk ka një qëllim ideologjik apo identitet monolit etnik. Të dyja udhëhiqen nga komandantë të paskrupullt që luftojnë për kontrollin e vendit dhe pasurive të tij.
Sudani nuk është i huaj për luftën; vendi ka qenë në një konflikt të përhershëm që nga pavarësia në 1956. Një konflikt i përgjakshëm përfundoi me shkëputjen e Sudanit të Jugut në vitin 2011, dhe më parë, publikimi ndërkombëtar kishte protestuar për elemente të gjenocidit. Megjithatë, edhe për standardet e këtyre konflikteve të tmerrshme, situata aktuale është tronditëse.
Khartoum, dikur një qytet i gjallë, tani është në gërmadha. Të dyja palët po bombardojnë civilë, rekrutojnë fëmijë dhe uria po përhapet. RSF është akuzuar për përdhunim masiv dhe gjenocid, akuzat që duken të besueshme.
Konflikti në Sudan është kompleks dhe nuk ka zgjidhje të qarta që Perëndimi mund të mbështesë për të arritur një paqe të shpejtë. Të dy palët udhëhiqen nga udhëheqës ushtarakë që nuk kanë mbështetje të qartë nga qytetarët. Perëndimi është i vetëdijshëm për seriozitetin e situatës, por për shkak të këtyre faktorëve mbetet pasiv në trajtimin e krizës në Sudan.
Forcat e jashtme po e nxisin konfliktin. Emiratet e Bashkuara Arabe furnizojnë RSF-në me armë dhe drone, Irani dhe Egjipti po armatosin forcat e rregullta, ndërsa Rusia po mbështet të dyja palët dhe dërgon mercenarë të grupit Wagner. Arabia Saudite, Turqia dhe Katari po konkurrojnë për ndikim në vend, secila me qëllime të kufizuara, si sigurimi i furnizimeve ushqimore dhe arit.
Një problem i madh është ndikimi që Sudani mund të ketë në vendet fqinje, të cilat janë tashmë në një gjendje të brishtë dhe përbëjnë 21% të masës tokësore të Afrikës. Çadi, Egjipti, Etiopia dhe Libia përballen me një fluks destabilizues të refugjatëve, armëve dhe mercenarëve. Për më tepër, një valë e re refugjatësh është e pritur në Evropë, ku 60% e njerëzve në kampet në Calais tashmë janë nga Sudani.
Nëse Sudani bie në kaos të përhershëm ose udhëhiqet nga një regjim armiqësor ndaj Perëndimit, kjo mund të kërcënojë më tej funksionimin e Kanalit të Suezit, një rrugë kyçe për tregtinë globale midis Evropës dhe Azisë. Kanali është tashmë në telashe për shkak të sulmeve Houthi në Jemen, dhe anijet janë të detyruara të marrin rrugë më të shtrenjta rreth Afrikës.
Për shkak të gjithë kësaj, The Economist përfundon se është një gabim i madh të injorosh Sudanin. Qeveritë demokratike duhet të bëjnë më shumë për të shpëtuar jetë njerëzore, duke përfshirë shpërndarjen e shpejtë të ndihmës për të reduktuar vdekjet nga uria dhe sëmundjet. Një qasje më konstruktive është e nevojshme për të adresuar krizën humanitare në Sudan dhe për të parandaluar përhapjen e mëtejshme të kaosit.
