Pyetja nëse stresi mund të shkaktojë kancer ka qenë një temë e diskutueshme për shumë vite, duke ndarë mendimet e shkencëtarëve dhe mjekëve kryesorë në të gjithë botën. Ndërsa shumë individë dhe profesionistë mjekësorë kanë vënë re se ngjarje të rënda jetës, si humbje të dashurish, divorcet dhe trauma të tjera, shfaqen shpesh para diagnozës së kancerit, provat për një lidhje të drejtpërdrejtë mbeten të kufizuara.
Në fakt, Cancer Research UK (CRUK) ka shprehur dyshime rreth lidhjeve të thjeshta midis stresit dhe kancerit, të cilat shpesh mund të jenë më shumë se një perceptim popullor. Megjithatë, me nivelin e rritur të stresit në shoqëri dhe numrin pritet të rritet i pacientëve me kancer në vitet në vijim, ekspertët e kancerit tani nuk përjashtojnë mundësinë që prova e re mbi ndikimin e stresit në trup të sjellë përgjigje të reja.
Profesorja Melanie Flint nga Universiteti i Brighton-it, e cila ka kërkuar ndikimin e hormoneve të stresit në kancer, ka theksuar se ka pasur përparime të mëdha në këtë fushë. “Nuk mund ta përjashtojmë kontributin e stresit në kancer,” thotë ajo, duke përmendur se stresi mund të kontribuojë në zhvillimin e kancerit dhe në përhapjen e tij, megjithëse jo domosdoshmërisht si një shkak i drejtpërdrejtë.
Disa studime me grupe të mëdha popullsish, duke përfshirë një studim të gjatë në 10,000 gra në Finlandë, kanë sugjeruar se dhimbjet e mëdha dhe stresi mund të lidhen me një rritje të rrezikut të kancerit të gjirit në periudhën pesëvjeçare. Një lidhje e ngjashme është vënë re edhe në lidhje me stresin në vendin e punës dhe rrezikun e lartë të kancerit të prostatës tek meshkujt dhe të gjirit tek gratë nën 65 vjeç.
Megjithatë, shumë studime të tjera nuk kanë arritur të gjejnë lidhje të qarta midis stresit dhe rrezikut të kancerit, duke theksuar se stresi shpesh shoqërohet me sjellje të tjera që gjithashtu rrisin rrezikun e sëmundjes, si pirja e duhanit, konsumi i tepërt i alkoolit, mungesa e aktivitetit fizik dhe një dietë e keqe.
Profesori Trevor Graham, drejtor i Qendrës për Evolucionin dhe Kancerin në Institutin e Kërkimeve të Kancerit, shpjegon: “Një jetë e stresuar mund të jetë e ndërlidhur me shumë faktorë të tjerë të rrezikut për kancerin, kështu që është e vështirë të izolosh faktorët shkaktarë.”
Një nga mekanizmat që shkencëtarët kanë vënë re është se stresi shkakton lirimin e hormonit të stresit, kortizolit, i cili mund të ndikojë në çdo qelizë duke rregulluar procese si inflamacioni dhe shpërndarja e sistemit imunitar. Disa prova laboratorike kanë treguar se stresi dëmton ADN-në dhe shkakton ndryshime në qelizat, të cilat mund të rrisin rrezikun e kancerit nëse lejohen të përhapen.
Profesorja Nazanin Derakhshan nga Universiteti i Reading-ut shton: “Studimet e kancerit të gjirit tregojnë se ankthi dhe depresioni rrisin rrezikun e përsëritjes dhe vdekshmërisë së kancerit.” Kjo sugjeron që stresi mund të ketë një rol në përhapjen e kancerit pasi është zhvilluar tashmë.
Profesori Charles Swanton, onkolog kryesor për CRUK, shpreson që në vitet në vijim do të ketë më shumë prova që të testojnë marrëdhënien e mundshme midis stresit dhe kancerit.
Për t’i ndihmuar ata që tashmë kanë kancer, ose atyre me një rrezik të lartë gjenetik, profesorja Flint rekomandon që të menaxhohen nivelet e tyre të stresit. Kjo përfshin terapi me të folur, mjekime, stërvitje, dhe kujdes për veten, të cilat sipas saj, janë të mira për gjendjen e përgjithshme të shëndetit, pavarësisht nga prania e kancerit.
Përfundimisht, në mungesë të provave të qarta, është e rëndësishme që diskutimi të vazhdojë dhe të mbetet në përqasje me zhvillimet e reja shkencore për të kuptuar më mirë ndikimin e stresit në shëndetin tonë, përfshirë rrezikun e kancerit.
