Kur flasim për narcistët, një nga tiparet kryesore që i dallon është mungesa e empatisë emocionale. Empatia emocionale është aftësia për të ndjerë automatikisht atë që dikush tjetër po përjeton, pa ndonjë përpjekje të vetëdijshme. Për shembull, nëse dikush përjeton një dhimbje të papritur, mund ta ndjeni atë dhimbje emocionalisht dhe të reagoni në raport me të. Kjo lloj empatie krijon një lloj lidhjeje dhe dhembshurie, por tek narcistët kjo aftësi shpesh mungon. Empatia njohëse, nga ana tjetër, është një aftësi më e kontrolluar që përfshin të kuptuarit e ndjenjave të tjetrit, pa i përjetuar ato vetë.
Një narcist mund të përdorë empatinë njohëse për të fituar miratimin apo për të manipuluar situatën në favor të tij, duke krijuar një iluzion të afërsisë. Megjithëse është e rrallë, disa narcistë mund të fillojnë të zhvillojnë një formë të empatisë emocionale, por kjo kërkon përkushtim të madh dhe një proces të gjatë. Në shumicën e rasteve, kushtet për zhvillimin e kësaj empatie përfshijnë përfshirje në terapi, një lidhje me një person që është i padëmshëm dhe më pak i pushtetshëm, një situatë të ngjashme me një përvojë të kaluar të dhimbshme që narcisti e ka përjetuar vetë.
Një kuriozitet interesant është se disa narcistë mund të zhvillojnë një lloj empatie emocionale për kafshët e tyre. Narcistët shpesh krijojnë lidhje emocionale me kafshë që i shohin si të padëmshme dhe të nënshtruara, por gjithashtu ka raste kur ata mund t’i trajtojnë kafshët njësoj si njerëzit, duke i shpërblyer kur sillen mirë dhe duke i ndëshkuar kur nuk binden. Narcistët zakonisht nuk kanë empati emocionale, por mund të përdorin empatinë njohëse për të krijuar iluzionin e dhembshurisë.
Në raste të rralla dhe me mbështetje terapeutike, mund të zhvillojnë një lloj empatie emocionale, por kjo kërkon një përkushtim dhe përmbushje të kushteve të veçantë. Në marrëdhëniet me ta, është e rëndësishme të kuptoni këtë dallim për të shmangur lëndimet emocionale dhe për të mbrojtur veten në raport me sjelljen e tyre. Kur largoheni nga një narcist, do të prisnit që ai të sulmojë ose të armiqësohet, por në vend të kësaj ata mund të dyfishojnë dashurinë, madje edhe duke u penduar. Ata mund t’ju bëjnë dhurata, komplimente dhe premtime duke ju lënë të hutuar dhe duke menduar për vendimin tuaj për t’u larguar.
