Uji është thelbësor për jetën. Ai përbën rreth 60% të trupit të njeriut dhe luan një rol vendimtar në funksione të ndryshme fiziologjike, duke përfshirë rregullimin e temperaturës, lubrifikimin e kyçeve dhe transportin e lëndëve ushqyese. Megjithatë, ndërsa qëndrimi i hidratuar është i rëndësishëm, konsumimi i sasive të tepërta të ujit mund të jetë i rrezikshëm dhe madje fatal. Kjo gjendje njihet si dehje uji ose hiponatremia.
Çfarë është intoksikimi me ujë?
Intoksikimi me ujë ndodh kur ekuilibri i elektroliteve në trup prishet nga marrja e shpejtë e një sasie të madhe uji. Veshkat, të cilat zakonisht filtrojnë lëngjet e tepërta, mund të përpunojnë vetëm një sasi të caktuar uji në orë. Kur tejkalohet ky prag, uji i tepërt hollon natriumin në qarkullimin e gjakut, duke çuar në një gjendje të njohur si hiponatremia.
Roli i natriumit në trup
Natriumi është një elektrolit thelbësor që ndihmon në rregullimin e ekuilibrit të ujit brenda dhe rreth qelizave, dhe është jetik për funksionin e muskujve dhe nervave. Në një gjendje normale, përqendrimi i natriumit në gjak mbahet brenda një intervali të ngushtë. Kur ky ekuilibër prishet nga marrja e tepërt e ujit, natriumi i holluar mund të shkaktojë fryrjen e qelizave, duke çuar në simptoma të ndryshme dhe komplikime potencialisht të rënda.
Sasia e ujit që duhet të pihet
Sasia e ujit që mund të shkaktojë “dehje” ndryshon në varësi të disa faktorëve, duke përfshirë madhësinë e një individi, moshën dhe shëndetin e përgjithshëm. Në përgjithësi, veshkat mund të nxjerrin rreth 0,8 deri në 1,0 litra ujë në orë. Konsumimi i ujit në një shkallë dukshëm më të lartë se kjo mund të mposhtë aftësinë e trupit për të mbajtur ekuilibrin elektrolit.
Faktorët e rrezikut
-Atletët e qëndrueshmërisë: Vrapuesit në distanca të gjata, çiklistët dhe triatletët që konsumojnë sasi të mëdha uji gjatë dhe pas ngjarjeve janë në një rrezik më të lartë.
-Disa kushte mjekësore: Individët me probleme të veshkave ose ata që marrin medikamente që rrisin mbajtjen e ujit (të tilla si ilaçet anti-inflamatore jo-steroide ose disa antidepresivë) janë më të ndjeshëm.
-Faktorët psikologjikë: Kushtet si polidipsia psikogjenike, ku individët kanë një dëshirë të pakontrollueshme për të pirë ujë, mund të çojnë në konsum të tepruar.
-Faktorët mjedisorë: Temperaturat e larta dhe kushtet e lagështa mund t’i shtyjnë individët të pinë më shumë ujë, duke çuar potencialisht në një marrje të tepërt.
Shenjat e hershme të “dehjes” me ujë mund të jenë jo specifike dhe mund të përfshijnë:
- Nauze dhe të vjella
- Dhimbje koke
- Konfuzion dhe çorientim
- Ënjtje në duar, këmbë ose buzë
- Simptoma të rënda
Ndërsa gjendja përparon dhe nivelet e natriumit bien më tej, mund të shfaqen simptoma më të rënda:
- Dobësi muskulore, ngërçe ose spazma
- Konvulsionet
- Pavetëdija
- Koma
- Vdekja, në raste ekstreme
- Diagnoza
Intoksikimi me ujë zakonisht diagnostikohet bazuar në një kombinim të simptomave, historisë mjekësore dhe testeve laboratorike. Testet e gjakut përdoren për të matur përqendrimin e natriumit dhe elektroliteve të tjera. Në rastet e hiponatremisë, nivelet e natriumit janë zakonisht nën 135 miliekuivalente për litër (mEq/L).
