Ndërsa është e njohur se çështjet si presioni i lartë i gjakut, diabeti, pirja e duhanit dhe ushtrimet e pamjaftueshme janë faktorë rreziku për një atak në zemër, shumë njerëz mund të mos i dinë shenjat e hershme për të treguar nëse një incident kardiak është në rrugë e sipër. Ekspertët thonë se ka simptoma të përcaktuara që ndodhin në ditët dhe javët para një ataku në zemër që mund të jenë paralajmërues risku.
Njohja e këtyre shenjave mund të jetë një shpëtim. Sëmundjet e zemrës janë vrasësi nr. 1 i burrave dhe grave në Shtetet e Bashkuara. Dhe Dr. Abha Khandelwal, një profesoreshë e asociuar klinike e mjekësisë kardiovaskulare në Stanford Health Care, tha se mjekët po shohin një rritje të vdekshmërisë nga sëmundjet e zemrës gjatë pandemisë, gjë që nënvizon rëndësinë e të qenit të pajisur me njohuri për rrezikun dhe shenjat tuaja. Më poshtë, ekspertët ndajnë disa nga shenjat e hershme paralajmëruese për një atak në zemër dhe çfarë të bëni nëse i përjetoni ato:
1. Dhimbje ose shtrëngim në gjoks
Sipas Dr. Roger Blumenthal, drejtori i Johns Hopkins, angina, e cila është dhimbje e përhershme e gjoksit e shkaktuar nga grumbullimi gradual i pllakës brenda arterieve, mund të jetë një shenjë paralajmëruese se një atak në zemër mund të ndodhë në ditët në vijim sipas qendrës Ciccarone për Parandalimin e Sëmundjeve Kardiovaskulare dhe profesorit në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Johns Hopkins. Një shtrëngim ose spazëm e arterieve në pjesën e jashtme të zemrës gjithashtu mund të çojë në këtë simptomë. Nëse vëreni ndonjë lloj shqetësimi në gjoks – angina mund të shfaqet edhe në forma të tjera përveç dhimbjes – është e rëndësishme të telefononi mjekun tuaj.
2. Dhimbje në qafë, shpatull ose nofull
Në mënyrë tipike ne i lidhim sulmet në zemër me dhimbje të menjëhershme në krahun e majtë. Megjithatë, shenjat e hershme të dhimbjes mund të mos jenë aq të dukshme. Blumenthal thotë:
Ndonjëherë angina është sinonim i dhimbjes së gjoksit ose presionit të gjoksit, por ndonjëherë, veçanërisht me individët e moshuar, mund të ketë simptoma të tjera të lidhura si… dhimbje që rrezaton përmes qafës, shpatullës ose krahut.
Khandelwal tha se mund të ndihet gjithashtu si një mpirje që shkon deri në nofull.
3. Të të merret fryma pas ushtrimeve
Të të merret fryma shpesh mund të jetë gjithashtu një shenjë paralajmëruese, tha Khandelwal. Kjo mund të përfshijë ndjenjën më të lodhur se zakonisht pasi të keni bërë një detyrë të thjeshtë, si p.sh. instalimi i një pajisjeje të re ndriçimi ose përgatitja e kopshtit tuaj për pranverë. Ajo shtoi se disa njerëz vërejnë mpirje në krah ose siklet në gjoks edhe pas një sforcimi ekstrem.
4. Të përziera apo probleme të tjera me stomakun
Dhimbja e barkut, vjellja dhe lodhja e përgjithshme janë gjithashtu shenja paralajmëruese të sulmit në zemër, sipas Dr. Nikhil Sikand, një kardiolog dhe asistent profesor në Yale School of Medicine. Por kjo nuk shkon për të gjithë. Ai vuri në dukje se:
Disa pacientë mund të kenë simptoma të lehta ose aspak.
Simptoma më të shpeshta ose intensive në ditët në vijim që çojnë në një atak në zemër
Koha midis simptomave dhe një incidenti kardiak ndryshon dhe mund të duket shumë e ndryshme nga personi në person. Por Khandelwal tha se afërsisht dy të tretat e pacientëve të saj mund ta parashikojnë disa muaj para një ataku në zemër dhe të tregojnë një kohë kur kanë përjetuar dhimbje gjoksi. Disa njerëz mund të vërejnë simptoma të përkeqësimit në ditët para një ataku në zemër.
Shpesh, ajo ditë, ose javë që çon në një sulm në zemër mund të jetë e mbushur me më shumë simptoma, tha ajo. Këto simptoma mund të jenë më të shpeshta, të zgjasin më gjatë ose mund të jenë edhe më të rënda. Nëse vëreni ndonjë simptomë, është e domosdoshme të kërkoni ndihmë. Sidomos nëse problemet shfaqen shpejt dhe ashpër; atëherë duhet të telefononi menjëherë urgjencën.
Nëse nuk keni histori të sëmundjeve të zemrës dhe vëreni simptoma të lehta, duhet të informoni mjekun tuaj, shtoi ajo. Mjeku juaj mund t’ju ndihmojë të vendosni se çfarë të bëni dhe të organizoni testime të mëtejshme nëse është e nevojshme. Ata që marrin kujdes mjekësor menjëherë – edhe pasi kanë përjetuar një atak në zemër – mund të marrin trajtim jetëshpëtues, vuri në dukje Sikand.
Parandalimi i sulmit në zemër në jetën tuaj të përditshme
Ndërsa shumë faktorë rreziku janë jashtë kontrollit tuaj, shumë janë në duart tuaja. Sjelljet e thjeshta si shëtitja e përditshme ose heqja e ushqimeve të caktuara mund të ndihmojnë në zvogëlimin e gjasave për një incident kardiak, së bashku me njohjen e parametrave tuaj (presionin e gjakut, kolesterolin dhe sheqerin në gjak) dhe duke qenë të vetëdijshëm për shenjat paralajmëruese të një ataku kardiak. Khandelwal shprehet:
Përpara se të filloni të plakeni ose para se të keni sëmundjen, nëse mund të punoni çdo ditë për të kontrolluar faktorët e rrezikut, kjo është gjëja më e fuqishme që një person mund të bëjë.
Dhe edhe nëse keni sëmundje të zemrës, është e rëndësishme të njihni faktorët e rrezikut dhe të bëni atë që mundeni për të mbajtur veten të shëndetshëm. Blumenthal shton:
Pasi një person ka pësuar një atak në zemër, ka më shumë gjasa të ketë një sëmundje tjetër kardiovaskulare në vitin pasardhës – është e rëndësishme të modifikohen faktorët e rrezikut që janë zakonet e jetesës dhe të marrin terapinë e duhur mjekësore.
Sipas Shoqatës Amerikane të Zemrës, faktorët tradicionalë të rrezikut të sulmit në zemër janë:
- Pirja e duhanit
- Diabeti
- Kolesterol i larte
- Presioni i lartë i gjakut
- Obeziteti
Blumenthal tha se CardioSmart, një burim i Kolegjit Amerikan të Kardiologjisë, është një mjet i shkëlqyeshëm për njerëzit që kërkojnë të mësojnë se si të zvogëlojnë rrezikun e sulmit në zemër. Nëpërmjet këtij mjeti, ju mund të gjeni mënyra për t’ju ndihmuar të lini duhanin, të mësoni për përfitimet që ushtrimet kanë në zemrën tuaj, të merrni këshilla për ushqimin e shëndetshëm dhe më shumë. Përtej strategjive të parandalimit në shtëpi, ju gjithashtu duhet të mbani kontakte me mjekun tuaj. Sikand shton:
Përveç një diete të shëndetshme dhe stërvitje të rregullt, gjëja më e rëndësishme që çdo person mund të bëjë është të ndjekë nga afër një profesionist shëndetësor në intervale të rregullta për të identifikuar dhe trajtuar faktorët e mundshëm të rrezikut për sëmundjen e zemrës.
