Ardhja e një fëmije mund të ndryshojë jetën e të gjithëve në një familje. Ata janë krijesa që ju ndriçojnë jetën, por prania e tyre gjithashtu mund t’ju mbushë me disa dyshime dhe frikëra. Njohja se si funksionon trupi i tyre dhe të dish se çfarë të presësh në secilën fazë të zhvillimit të tyre mund t’ju ndihmojë të përjetoni muajt e tyre të parë në një mënyrë më të mirë.
Egizstojnë disa fakte pak të njohura që nuk pushojnë kurrë së na befasuari për foshnjat e porsalindura. Njihuni me disa prej tyre:
1. Ata do të humbasin flokët me të cilët kanë lindur.
Nëse prindërit vërejnë se fëmija i tyre fillon të humbasë flokët gjatë 6 muajve të parë pas lindjes, ata nuk duhet të shqetësohen. Sipas Akademisë Amerikane të Pediatrisë, është normale që kjo të ndodhë gjatë kësaj periudhe. Procesi mund të lidhet me ndryshimet natyrore hormonale dhe me fërkimin e shkaktuar nga foshnja e shtrirë me shpinë. Mbani mend se ky është pozicioni më i zakonshëm për foshnjat. Sipas specialistëve, flokët e rinj do të rriten midis 6 dhe 12 muajve më vonë.
2. Ata teshtijnë shumë më shpesh sesa të rriturit për të mbajtur hundët të pastra.
Kur foshnjat janë të sapolindur, është e zakonshme që ata të teshtijnë shpesh. Nuk dihet saktësisht sa herë në ditë do ta bëjnë, por mund të thuash që e bëjnë shumë. Mos u shqetësoni, kjo është diçka që është e shëndetshme, është një refleks për të voglin që u lejon atyre të pastrojnë vrimat e hundës dhe të mbrohen nga mikrobet.
3. Kanë më shumë kocka sesa një i rritur.
Po, edhe pse trupat e tyre janë padyshim shumë më të vegjël se tonat, foshnjat kanë afërsisht 300 kocka dhe të rriturit kanë 206. Ajo që ndodh është se kockat e fëmijëve janë të buta dhe fleksibël dhe gjatë rritjes, disa prej tyre bashkohen së bashku dhe me ndihmën e kalciumit. Ky proces mund të përfundojë deri në moshën 18-vjeç për gratë dhe 21 për burrat.
4. Ata marrin frymë më shpejt se të rriturit dhe ndonjëherë ndalojnë frymëmarrjen për disa sekonda (mos kini frikë).
Ndërsa një i rritur merr frymë 12-20 herë në minutë, një i porsalindur mund të marrë frymë 30-60 herë në minutë. Ndërsa rriten, frymëmarrja e tyre do të ngadalësohet. Por ajo që mund të mahnisë më shumë prindërit e tyre është se ata mund të ndalojnë frymëmarrjen për më pak se 10 sekonda. Prindërit nuk duhet të alarmohen, por duhet të pyesin mjekun e tyre për një shpjegim të modeleve të frymëmarrjes së të vegjëlit të tyre dhe shenjave se çfarë mund të jetë problem, si vështirësia në thithjen dhe nxjerrjen, vrimat e hundës të zgjeruara, ose kur frymëmarrja ndalon për më shumë se 20 sekonda.
5. Ata do të humbin peshë gjatë ditëve të para të jetës.
Sigurisht, çdo fëmijë është unik dhe jo të gjithë lindin me peshë të njëjtë, por specialistët sugjerojnë që një foshnjë e shëndetshme mund të peshojë midis 5.5 dhe 10 kg në lindje. Ajo që mund të jetë e çuditshme për prindërit, veçanërisht është se më vonë, në vend që të shtojnë peshë, ata humbin peshë. Por nuk ka nevojë të shqetësoheni, është normale që ata të humbin mes 7% dhe 10% të peshës trupore gjatë ditëve të para të jetës. Pastaj ata do të fillojnë të fitojnë peshë rreth 2 javë ose më shumë pas lindjes.
6. Buzëqeshja e tyre e parë e vërtetë shfaqet kur janë rreth 2 muajsh.
Kur shohin buzëqeshjen e tyre të parë, shumë prindër mund të mendojnë se ata janë përgjegjës për krijimin e këtij gjesti lumturie tek fëmija i tyre. Ne nuk duam t’i zhgënjejmë, por buzëqeshjet e para që perceptohen tek të vegjlit janë reflekse që mund të motivohen nga stimuj të brendshëm. E ashtuquajtura “buzëqeshje e parë shoqërore”, ajo që është e qëllimshme dhe që fëmija bën për të bashkëvepruar me prindërit e tyre dhe njerëzit e tjerë, ndodh në fund të muajit të dytë, afërsisht. Prandaj mos harroni të konsultoheni me pediatrin tuaj për këtë ngjarje për të qenë të vëmendshëm në fillimin e një prej formave më të bukura të komunikimit që do të përjetoni.
7. Ngjyra e syve të tyre do të ndryshojë.
Ndërsa gjyshërit, hallat, xhaxhallarët dhe baballarët duan të përfshihen në diskutime të gjata duke pretenduar se i porsalinduri “ka sy si unë”, natyra ka plane të tjera. Ngjyra përfundimtare e syve që do të ketë vogëlushi nuk do të dihet deri, të paktën, në vitin e parë të moshës. Ju mund të keni dëgjuar se melanina rregullon ngjyrën e lëkurës sonë. Sidoqoftë, një fakt më pak i njohur është se në varësi të sasisë së melaninës të sekretuar gjatë vitit të parë pas lindjes, ngjyra e syve tuaj mund të ndryshojë. Nëse trupi juaj prodhon një sasi të vogël, sytë tuaj do të jenë blu. Nëse prodhoni pak më shumë, ato do të jenë të gjelbërta. Me sasi më të mëdha do të keni sy kafe e cila është, deri tani, ngjyra më e zakonshme.
8. Ndjesia e tyre e nuhatjes i ndihmon ata të njohin dhe të marrin qumështin e gjirit.
Të porsalindurit kanë një ndjenjë të nuhatjes shumë të zhvilluar dhe ata mund të njohin absolutisht erën e nënës së tyre. Jo vetëm kaq, kur ushqehen me gji, ata së shpejti do të njohin erën e qumështit të nënës së tyre dhe do ta dallojnë atë nga ajo e nënave të tjera. Ndjenja e nuhatjes së foshnjës vepron si një “radar” që i ndihmon ata të marrin ushqimin e tyre.
9. Ata njohin muzikën që dëgjuan në barkun e nënës së tyre.
Sipas një studimi të kryer nga studiuesit finlandezë në vitin 2013, foshnjat mund të njohin muzikën që kanë dëgjuar në barkun e nënës së tyre për disa muaj pas lindjes. Përveç këtij fakti, disa specialistë i ftojnë nënat që të dëgjojnë muzikë herë pas here gjatë tremujorit të tretë të shtatzënisë sepse mund të jetë një stimul pozitiv për trurin e foshnjës. Ata rekomandojnë që ajo të jetë e butë dhe relaksuese, si muzika klasike ose ninullat, ose ndonjë muzikë tjetër që relakson dhe e bën nënën të lumtur. Këshillohet që të shmangni volumin e lartë.
10. Karakteristikat si era e tyre krijojnë tek të rriturit një mekanizëm mbijetese.
Foshnjat kanë karakteristika si pamja, era, buzëqeshja, faqet, lëkura e tyre dhe lista vazhdon duke ngjallur ngrohtësi dhe lumturi në secilin prej jush. Në një studim të kryer në vitin 2016 nga studiuesit në Universitetin e Oksfordit, u zbulua se të vegjlit janë “dizajnuar” kështu si pjesë e një mekanizmi mbijetese pasi këto gjëra që i bëjnë ata të adhurueshëm kanë për qëllim të zgjojnë instinktin e kujdesit të të rriturve për t’i siguruar atyre mbrojtjen që ata vetëm nuk mund t’i japin vetes.
